Ӓлдок, тӓнгвлӓ, Йоласал Пазарыш!

Кырык сирӹн экономикыштыжы, кечӹйӹдеӓш ӹлӹмӓштӹжӹ, халыкнан культурыштыжы Йоласал Пазар пиш кого рольым мадын. Ӹшкежӹ Йоласал Пазарышты ик гӓнӓ веле ылынам дӓ ма тӹштӹ лиӓлтӹн, когонжат ам пӓлӹ. Но, ӓштем, тӹштӹ шукы халык ыльы дӓ мажы мӹньӹм тӹнӓм пиш ӧрӹктӓрӹш — цилӓнок тӹштӹ , манаш лиэш, лач марла веле попенӹт.

Ма кӹзӹт Йоласалышты пазар доно кӹлдӓлтшӹ кодын? Ӓль лач ӓшӹндӓрӹмӓшвлӓ веле? Ӓшӹндӓрӹмӓшвлӓ моло кодыныт гӹнь, яргатарак, потикӓрӓк ӓль сылыкрак лиӓлтмӓшвлӓ гишӓн сирӓлтӹшӹ лиэш гӹнь, шанем «Цикмӓ» журналын лыдшывлӓлӓн тидӹ пишок мелешӹштӹ лиэш. Изиэм годшы гӹц, тидӹжӹ 1960-шы ивлӓ, Йоласал пазаар гишӓн техень шая ӓшеш кодын: «Ӓлдок, тӓнгвлӓ, Йоласалыш! Ӹдӹр йӱаш!» Тенгежӹ гӹнь пазарышты хадӹрвла дӓ вольыквлӓ доно торгейӹмӹ гӹц пасна, Кырык сирвлӓ ӹлӹмӓш курымлан тӓнгӹмӓт военӹт: млоцавлӓжӹ — толшаш вӓтӹштӹм, ӹдӹрвлӓжӹ — толшаш марыштым. Йоласал Пазар гишӓн поэт Николай Егоров шукым шайыштеш ыльы.  Фольклорист Витали Акцоринӹн шаявлажӹмӓт колынам.  Анекдотвлӓӓт ӹшке жепӹштӹжӹ сӓрненӹт. Тенгежӹ гӹнь, шергӓкӓн тӓнгвлӓ, Йоласал Пазарым ӓштӓлтен, тӹдӹ гишӓн сирӓлтенӓ ма?

Кынамшен ӹнде вуйыштем ик шанымаш сӓрнӓ: «Кӹзӹт Йоласалышты токыжы шыпшы паркым шӓрен пиштенӹт. Тӹ годымок, лач Йоласал доно веле кӹлдӓлтшӹ районым тӹкӓлшӹ культура мероприяти уке доно иктӹ. Лӓктӹт вӓл тӹ виӓн эдемвлӓ, кыдывлӓ Йоласал Пазарым культуры контекстӹштӹ реконструируен, фестиваль постолым эртӓрен кердӹт?» Тидӹлӓнжӹ пишок ӹнянӹмӹ шоэш ыльы: кӱ шӹвӹльвӹдӹм лыкшы тотлы кагыльвлӓжӹм, туаткалжым, шӹкштӹм пайжым, таражым, кӱ сувенирвлӓжӹм, кӱ мартыгыржым, кӱ тотлы пышан чӓй дон ӱан-мӱан меленӓжӹм, кӱ книгӓжӹм, кӱ газетшӹм, открыткывлӓжӹм выжала… Ик лыкышты халык театр мадеш, весӹштӹ поэтвлӓнӓ лыдышвлӓштӹм лыдыт, кымшышты эче тама весӹ, кӓрш шакта, мырывлӓ рӹшкӓлтӹт, кырык мары йӹлмӹ доно тетявлӓлӓн конкурс эртӓрӓлтеш… Мам вӓл ти фестивальышты шанен лыташ ак ли? Седӹ, техень айо шыпшылташыжат ик кечӹ агыл, кок-кым кечӹ шыпшылт кердеш.

Лыдшывлӓ Йоласал Пазар маханьырак 1960-1970-шы ивлӓн ылын, анжал кердӹт.

Фотовлӓм артньык дӓ фотограф Измаил Ефимов колтен. Тӹдӹлӓн кого тау.

«Цикмӓн» редакторжы